ปัญหาความแออัดของผู้ป่วยในโรงพยาบาลของรัฐทั้งผู้ป่วยนอก (ตรวจแล้วกลับบ้าน) ผู้ป่วยใน (ผู้ป่วยที่นอนรักษาในโรงพยาบาล) เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นจากความไม่สมดุลระหว่างจำนวนผู้ป่วย ภาระงานของหมอ พยาบาล ทีมสุขภาพกับความพร้อมของทีมสุขภาพ โดยเฉพาะแพทย์ พยาบาลที่ไม่เพียงพอ ไม่พอเหมาะกับจำนวนผู้ป่วย ภาระงานอื่นๆ ที่ต้องทำก็มีมากด้วย ไม่ใช่เพียงแค่การรักษาพยาบาลเท่านั้น ปัญหานี้ผมกล้าพูดได้เลยว่าไม่สามารถแก้ได้หรอกในช่วง 10-20 ปีนี้ ผมเป็นหมอมา 30 ปี ก็พบปัญหานี้มาตลอด และดูเหมือนปัญหานี้จะรุนแรงมากขึ้น เพราะความต้องการของคนไทยมีมากขึ้น มากขึ้นทั้งจำนวนผู้ป่วย ภาระงาน และความต้องการอื่นๆ การเรียกร้องก็สูงมากขึ้น ความต้องการมาตรฐานก็สูงขึ้น โดยที่ไม่ยอมรับความเป็นจริงว่าประเทศไทยเรานั้นมีความพร้อมแค่ไหน ผมอยากขอร้องคนไทยที่ชอบเรียกร้อง ชอบระบายในสื่อต่างๆ รวมทั้งสื่อสารมวลชนด้วยว่าช่วยพวกเราด้วยครับ ลองช่วยพวกเราในประเด็นดังต่อไปนี้
- ปรับทัศนคติ และให้การยอมรับว่าโรงพยาบาลของรัฐนั้นมีความแออัด รอนานจริงๆ และทีมผู้ให้บริการก็ทำงานจนสุดความสามารถแล้ว อย่าต่อว่าเรา อย่าทำให้หมดกำลังใจไปมากกว่านี้
- การหาความรู้ การปรับพฤติกรรม การใช้ชีวิตที่มีความปลอดภัย เพื่อลดโอกาสการเกิดโรคที่หามาใส่ตัว เช่น อุบัติเหตุ การเมาสุรา เบาหวาน ความดันสูง ไตวาย โรคปอดจากการสูบบุหรี่ และอื่นๆ ที่เป็นพฤติกรรมทำร้ายตัวเอง และครอบครัว
- คนไทยที่พอมีเวลาว่าง ขอความกรุณามาเป็นจิตอาสาในโรงพยาบาลด้วยครับ
- คนไทยที่มารักษา ถ้าพอมีเงินร่วมจ่ายค่าบริบาล 30 บาท หรือตามจิตศรัทธา ตามความพร้อมที่มี ที่ไม่ทำให้ท่านเดือดร้อน
- คนไทยควรใช้ยาที่ได้ไปอย่างคุ้มค่า อย่าทิ้งขวาง เพราะทุกอย่าง คือ เงินภาษีทั้งหมด
- โรงเรียน สถานศึกษาต่างๆ ควรมีโครงการที่มีกิจกรรมต่างๆ มาสร้างประโยชน์ให้กับโรงพยาบาล
- กระทรวงยุติธรรมที่ลงโทษผู้กระทำผิดนั้น ให้มีชั่วโมงทำงานเพื่อสังคมในโรงพยาบาลด้วย
- คนไข้ ญาติที่มีสุขภาพแข็งแรง ระหว่างที่ท่านนั่งรอตรวจในโรงพยาบาลนั้น ถ้าสามารถช่วยงานอะไรของเจ้าหน้าที่ได้ ผมว่าก็ควรเป็นอาสาสมัครได้นะครับ
- คนไข้ ญาติที่มาใช้การบริการในโรงพยาบาลช่วยประหยัดทรัพยากรของโรงพยาบาลด้วย เช่น การทิ้งขยะ การลดการใช้ไฟฟ้า และน้ำ อื่นๆ ที่ท่านคิดว่าพอจะช่วยได้
- อย่าต่อว่าพวกเราเลยครับ พวกเราทำงานกันอย่างเต็มที่ เกินกำลัง เกินค่าจ้าง พวกเรากำลังจะหมดความอดทนแล้วครับ เวลาที่ท่านมาตรวจแล้วขอใบรับรองแพทย์เพื่อลาป่วย พวกเรานั้นรู้สึกรันทด สงสารตัวเองมาก เพราะบางครั้ง หมอ พยาบาล เจ้าหน้าที่ต่างๆ นั้นไม่สบายหนักกว่าท่านอีก แต่เราไม่กล้าลาครับ เพราะถ้าขาดใครไปเพียงคนเดียว งานจะวุ่นวายทันที แล้วคนที่อยู่ก็จะถูกต่อว่า ถูกร้องเรียนครับ
ผมอยากให้คนไทยเรามีความเข้าใจ มีความเห็นอก เห็นใจ และเคารพซึ่งกันและกันครับ พวกเราก็อยากทำให้ดีที่สุด อยากเสร็จงานไวๆ อยากกลับบ้านไปนอน ไปเที่ยว ไปพักผ่อนเหมือนกันครับ อย่าต่อว่า อย่าด่าทอ อย่าเสียดสี อย่าโพสข้อความเสียๆ หายๆ เพราะไม่มีอะไรดีขึ้นหรอกครับ พวกเราพยายามทำดีอย่างสุดกำลังของคนที่จะทำได้แล้วครับ
บทความ:ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลศรีนครินทร์