ในการประชุมผู้นำอาเซียนครั้งล่าสุด ที่ประเทศไทยเราเป็นเจ้าภาพเมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา นอกจากการประชุมผู้นำอาเซียน 10 ประเทศแล้ว ยังมีการประชุมกับผู้นำประเทศต่างๆ ที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับอาเซียน เช่น อาเซียน+3 อาเซียน+6 ดังนั้นเราจึงเห็นผู้นำประเทศต่างๆ ที่เห็นความสำคัญของอาเซียนมาร่วมประชุม เช่นนายกรัฐมนตรีของนิวซีแลนด์ และอินเดีย แต่ที่ฮือฮาและเป็นที่จับตาเป็นพิเศษคือการที่ ประธานาธิบดีทรัมป์ตัดสินใจไม่มาร่วมประชุม แล้วส่งผู้แทนคือนายโรเบิร์ต โอ ไบรอัน ที่ปรึกษาด้านความมั่นคง มาร่วมประชุมแทน
เมื่อถึงคราวประชุม ASEAN-US Summit ผู้นำอาเซียน 7 คนไม่เข้าร่วมประชุม มีเพียงผู้นำไทย (ในฐานะเจ้าภาพ) ลาว ประเทศผู้ประสานงานความร่วมมือ ASEAN-US และเวียดนามที่จะนำหน้าที่ประธานอาเซียนปีหน้า ที่เข้าร่วมประชุมพร้อมกับตัวแทนแทนผู้นำอีก 7 ประเทศ การแสดงออกดังกล่าวนำไปสู่การแสดงความไม่พอใจ ของทางสหรัฐอเมริกา ที่มองว่าเป็นการไม่ให้เกียรติผู้นำสหรัฐอเมริกา และอาจส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ของอเมริกาและอาเซียน
ส่วนสาเหตุที่ผู้นำอาเซียนส่วนใหญ่ส่งเพียงรัฐมนตรีต่างประเทศเข้าร่วมประชุม เพราะผู้นำอาเซียนมองว่าประธานาธิบดีทรัมป์ ไม่ให้เกียรติผู้นำอาเซียน อย่างน้อยควรส่งผู้แทนระดับสูงกว่านี้มาแทน หลายฝ่ายมองว่าเป็นความผิดพลาดของอเมริกาที่ทำเช่นนี้ในช่วงเวลาที่จีน กำลังแผ่อิทธิพลในอาณาบริเวณนี้อย่างมาก หลังเหตุการณ์ดังกล่าวประธานาธิบดีทรัมป์ ได้แก้ไขสถานการณ์ ด้วยการเชิญผู้นำอาเซียนทั้งหมดไปประชุม ASEAN-US Summit นัดพิเศษต้นปีหน้า ที่สหรัฐอเมริกา คงต้องคอยติดตามกันต่อไป ว่าผู้นำอาเซียนทั้ง 10 คนจะตอบรับคำเชิญกันครบถ้วนหรือไม่ ความสัมพันธ์ ASEAN-US ช่วงต่อไป จะเป็นอย่างไร
โดย:รศ.ดร.สุวิทย์ เลาหศิริวงศ์ อดีตอธิการบดี ม.นครพนม
